Ο ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΙ Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΤΟΥ
Έχει πολλά αξιοθέατα η Θεσσαλονίκη. Δεν ξέρω
αν βρεθήκατε ποτέ στη λεγόμενη συμπρωτεύουσα, στην όμορφη πόλη της Μακεδονίας
μας, στη νύμφη του Θερμαϊκού κόλπου. Απ' τα πιο αξιόλογα μνημεία της
είναι ο Ναός του Αγίου Δημητρίου. Μεγάλη τιμή έχει ο άγιος Δημήτριος στη
Θεσσαλονίκη. Τον έχει πολιούχο της.
Κάθε χρόνο, στις 26 Οκτωβρίου γίνονται στη Θεσσαλονίκη λαμπρές γιορτές.
Γίνονται πανηγυρικές ακολουθίες, παρελάσεις, διάφορες γιορταστικές εκδηλώσεις.
Γιατί; Διότι ο άγιος Δημήτριος ήταν από τη Θεσσαλονίκη κι έχει κάνει πολλά
θαύματα στην Θεσσαλονίκη.
Ένα απ' τα μεγαλύτερα θαυμαστά γεγονότα που έκανε ήταν πως την ημέρα της μνήμης
του, στις 26 Οκτωβρίου, ελευθέρωσε τη Θεσσαλονίκη. Έλληνες στρατιώτες μπήκαν
μέσα στη Θεσσαλονίκη και την κατέλαβαν ύστερα από 500 χρόνια σκλαβιάς στους
Τούρκους. Λίγες ώρες ν' αργούσαν οι Έλληνες, θα έμπαιναν μέσα στη Θεσσαλονίκη οι
Βούλγαροι και θα την έκαναν δική τους. Ποιος έκανε το θαύμα αυτό να
ελευθερωθεί η Θεσσαλονίκη τη μέρα της μνήμης του αγίου Δημητρίου; Μα ποιος
άλλος; Ο άγιος Δημήτριος.
Και ποιος είναι ο άγιος Δημήτριος; Ένας αθλητής. Ένας γενναίος αθλητής. Έζησε
σε πολύ παλιά χρόνια, τότε που τη Θεσσαλονίκη κι ολόκληρη την Ελλάδα την είχαν
οι Ρωμαίοι. Έζησε 300 περίπου χρόνια μετά Χριστόν.
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Από μικρός έδειξε, πως θα γινόταν ένας σπουδαίος
αθλητής. Είχε παράστημα λεβέντικο, σώμα δυνατό, παλικαρίσιο. Είχε μάτια που
άστραφταν από εξυπνάδα, πρόσωπό ωραίο, καρδιά ηρωική, φρόνημα γενναίο. Όλοι τον
ζήλευαν για τη λεβεντιά του και για τα ψυχικά του χαρίσματα.
Με τόσα σωματικά και ψυχικά προσόντα προικισμένος, δεν άργησε να αναδειχτεί.
Μικρός ακόμα, νεαρός, κατατάχτηκε στον Ρωμαϊκό στρατό. Δεν πέρασε πολύς καιρός
και κατάλαβαν όλοι, πως ο αξιωματικός Δημήτριος διέφερε απ' τους άλλους
αξιωματικούς. Πρώτος στις μάχες, πρώτος στα κατορθώματα. Πιστός στο καθήκον. Ο
ρωμαίος αυτοκράτορας, εκτιμώντας τα προτερήματά του, τον διόρισε σε νεαρή
ηλικία στρατηγό-διοικητή της Θεσσαλονίκης και όλης της περιοχής.
Νεαρός σε μεγάλο, στο πιο μεγάλο αξίωμα. Όλοι τον θαυμάζουν. Κι εμείς τον
βλέπουμε και τον θαυμάζουμε. Μα εμείς δεν τον θαυμάζουμε μονάχα γι' αυτά που
τον θαύμαζε ο κόσμος. Τον θαυμάζουμε σαν κατηχητή!
Κατηχητής ο Δημήτριος! Πώς;… Πώς είναι δυνατόν ένας στρατηγός του Ρωμαϊκού
στρατού να 'ναι κατηχητής; Ελάτε να τον παρακολουθήσουνε τι κάνει κάθε μέρα στη
Θεσσαλονίκη, για να καταλάβουμε.
Ο Δημήτριος πάνω απ' όλα τα χαρίσματα είχε ένα χάρισμα, ένα έκτακτο χάρισμα.
Ήταν χριστιανός. Ήταν ένας από τους χριστιανούς της δύσκολης εκείνης εποχής.
Στα χρόνια του αυτοκράτορες ήταν ο Διοκλητιανός σκληρός διώκτης των χριστιανών.
Θηρίο ανήμερο. Άνθρωπος που διψούσε από αίμα χριστιανικό. Χιλιάδες χριστιανοί
χύσανε τα χρόνια εκείνα το αίμα τους για τον Χριστό.
Ο Δημήτριος ήταν χριστιανός. Και τι χριστιανός; Ιεραπόστολος χριστιανός.
Χριστιανός με ζήλο. Νάτος λοιπόν! Δέστε τι κάνει κάθε μέρα. Μόλις τελείωνε τη
δουλειά του, έβγαζε τα λαμπρά ρούχα του, φορούσε άλλα, απλοϊκά, και γύριζε όλη
την πόλη της Θεσσαλονίκης. Έβρισκε ψυχές και τους μιλούσε για τον Χριστό και
την αληθινή πίστη. Σκοπός του ένας ήταν: Κάθε μέρα να κάνει κι έναν
καινούργιο χριστιανό. Δεν ησύχαζε κι ούτε κοιμόταν το βράδυ αν δεν οδηγούσε
κάποιον στον Χριστό και στην Εκκλησία του.
Και με τη χάρη του Θεού το κατάφερνε. Ιδιαίτερα αγαπούσε τα παιδιά και τους
νέους. Με πόση αγάπη τους μιλούσε για τον Χριστό! Κρυφά, για να μη τους πάρουν
είδηση οι κατάσκοποι της ρωμαϊκής εξουσίας, κάτω σε κατακόμβες, καθόταν ώρες
ολόκληρες τα βράδια και μιλούσε για τον Χριστό. Μιλούσε με δύναμη, μιλούσε με
πίστη και αγάπη. Και να, κάθε μέρα όχι έναν, αλλά πολλούς έκανε χριστιανούς.
Πόθος του να μη μείνει στην Θεσσαλονίκη άνθρωπος που να μην έχει πιστέψει στον
Χριστό.
Μια τέτοια δράση ήταν δυνατό να μείνει κρυφή; Σε λίγο καιρό το έμαθαν οι
ρωμαίοι άρχοντες, πως ο στρατηγός Δημήτριος είναι χριστιανός. Ποιος όμως να τον
δικάσει; Έπρεπε να έρθει ο ίδιος ο αυτοκράτορας. Κι ήρθε ο αυτοκράτορας στη
Θεσσαλονίκη. Κάλεσε τον Δημήτριο και του είπε:
- Δημήτριε, εγώ σε τίμησα με το πιο μεγάλο
αξίωμα. Σε έκανα στρατηγό, γιατί θαύμασα τα προσόντα σου και τις αρετές σου.
Είναι λοιπόν αλήθεια, πως εσύ φάνηκες ανάξιος της τιμής αυτής λατρεύοντας τον
Χριστό;
- Βασιλιά, του απάντησε ο Δημήτριος, σ'
ευχαριστώ για την τιμή που μου έχεις κάνει. Σε αγαπώ κι εγώ και σε τιμώ. Και το
έχω δείξει σε τόσες μάχες, που πολέμησα για σένα. Μα πρέπει να ξέρεις, βασιλιά,
πως πάνω από σένα υπάρχει ένας άλλος βασιλιάς, κι αυτόν τον αγαπώ και τον τιμώ
απείρως πιο πολύ από σένα. Κι αυτός ο βασιλιάς είναι ο Θεός.
- Κι εγώ πιστεύω σε θεούς, Δημήτριε. Σ'
αυτούς πρέπει να πιστεύεις κι εσύ, όπως κι όλοι οι αξιωματικοί μου…
- Όχι, βασιλιά, αυτοί οι θεοί, που
λατρεύεις εσύ, είναι ψεύτικοι. Εγώ πιστεύω στον αληθινό Θεό, στον Ιησού Χριστό.
- Δημήτριε, σκέψου καλά, γιατί θα
χάσεις όλα τα αξιώματά σου και θα τιμωρηθείς σκληρά.
- Δε φοβάμαι , βασιλιά. Είμαι έτοιμος
για τον Χριστό μου να πάθω οτιδήποτε. Κάνε όπως νομίζεις.
Θύμωσε ο αυτοκράτορας από τις απαντήσεις του χριστιανού Δημητρίου, κι αμέσως
διατάζει να τον πάρουν και να τον ρίξουν στη φυλακή. Ο στρατηγός παραδίνεται
τώρα στα χέρια των στρατιωτών του! Κι εκείνοι τον παίρνουν, του βγάζουν τη
λαμπρή στολή του στρατηγού και σαν κακούργο τον οδηγούν στη φυλακή, στα λουτρά
της Θεσσαλονίκης.
Ο Δημήτριος στη φυλακή! Θα νόμιζε κανείς πως είναι μόνος. Δεν είναι όμως
μόνος. Μαζί του είναι Εκείνος, ο Κύριός του, ο γλυκύτατος Ιησούς Χριστός, που
αγαπάει μ' όλη τη δύναμη της νεανικής του ψυχής.
Ένα πρωινό, ο Δημήτριος είδε να έρχεται στο κελί του ένας από τους
νεαρούς μαθητές του, ένα κατηχητόπουλό του θα λέγαμε σήμερα. Ήταν ο Νέστορας.
- Πώς εδώ Νέστορα; τον ρωτά ο φυλακισμένος
δάσκαλος.
- Δάσκαλε, ήρθα να πάρω την ευχή σου. Θα πάω
να παλέψω.
- Με ποιον;
- Έξω το στάδιο σείεται. Έχουν μαζευτεί όλοι,
μαζί κι ο αυτοκράτορας. Και στη μέση, στον αγωνιστικό χώρο είναι ένας γίγαντας
που τον έχει φέρει ο αυτοκράτορας. Τον λένε Λυαίο. Είναι πανύψηλος και έχει
τρομακτική δύναμη. Είναι γίγαντας και προκαλεί όλους να παλέψουν μαζί του.
Σκέφτηκα να πάω εγώ, δάσκαλε, να παλέψω μαζί του! Είμαι μικρός, μα έχω μαζί μου
τον Χριστό που είναι πιο δυνατός όχι μόνο από το Λυαίο αλλά κι απ' όλες τις
δυνάμεις του κόσμου. Θέλω να πολεμήσω με τον Λυαίο, να τον νικήσω, για να
δοξαστεί ο Θεός! Δώσε μου λοιπόν την ευχή σου…
- Παιδί μου Νέστορα, είπε συγκινημένος ο
Δημήτριος, «καί τον Λυαῖον
νικήσεις καί ὑπέρ Χριστοῦ μαρτυρήσεις». Πήγαινε στην ευχή του Θεού.
***
- Λυαίος!... Λυαίος!... Λυαίος!...
Αυτές οι κραυγές ακούγονταν ρυθμικά μέσα στο μεγάλο στάδιο της Θεσσαλονίκης.
Και το τρομερό θηρίο, ο Λυαίος, βάδιζε περήφανα και ανέμενε τα θηράματά
του. Προκαλούσε, έδειχνε τα μπράτσα του κι όλο καμάρωνε για τη σωματική του
δύναμη. Ποιος θα τολμούσε να παλέψει μαζί του; Θα έπρεπε να έχει αποφασίσει να
πεθάνει.
Σε μια στιγμή από κάποια γωνιά του στίβου ακούστηκε σιγανή φωνή:
- Λυαίε, ήρθα να παλέψω μαζί σου.
Γυρίζει ο Λυαίος, όλος ο κόσμος κι ο αυτοκράτορας και βλέπουν έναν μικρόσωμο
νεαρό να έρχεται στο μέρος του Λυαίου. Ήταν ο Νέστορας, αποφασισμένος για τη
μάχη.
- Μα παιδί μου, του είπε ο αυτοκράτορας, εσύ
θα παλέψεις μαζί με τον γίγαντα; Γιατί θέλεις να πεθάνεις; Μήπως δεν σου αρέσει
η ζωή;
- Όχι, θέλω να παλέψω μαζί του, γιατί πιστεύω
πως θα τον νικήσω…
- Χα, χα, χα…, έκανε σαρκαστικά ο Λυαίος. Θα
με νικήσει!
Μα μπρος στην επιμονή του Νέστορα, δόθηκε το σύνθημα για την πάλη. Ο κόσμος
κρατούσε την αναπνοή του. Ένας μικρός θα παλέψει με ένα γίγαντα. Αδύνατον να
τον νικήσει. Δεν ήξεραν οι ειδωλολάτρες, πως και κάποτε άλλοτε ένα μικρόσωμος
Δαβίδ νίκησε έναν γίγαντα, τον Γολιάθ!
Η στιγμή της πάλης έφτασε. Ο νεαρός Νέστορας κάνει το σημείο του Σταυρού και τα
χείλη του ψέλλισαν μια προσευχή: «Θεέ τοῦ
Δημητρίου, βοήθει μοι». Και λέγοντας αυτά ορμά εναντίον του Λυαίου. Όλοι
περιμένουν να δούνε σωριασμένο τον Νέστορα.
Αλλά τι; Τι βλέπουν; Κάτω στη γη είναι σωριασμένος ο Λυαίος! Ο Λυαίος; Ναι! Με
κάποια έξυπνη και αστραπιαία κίνηση ο Νέστορας όρμησε κατά πάνω του. Με το
μικρό του ξίφος τον χτύπησε σε τέτοιο σημείο, που τον άφησε νεκρό!
Ο Λυαίος νεκρός! Ο Νέστορας νικητής! Ο κόσμος τα έχει χαμένα. Ο αυτοκράτορας
διερωτάται: Πώς έγινε αυτός ο εξευτελισμός του γίγαντα; Κάποιοι ειδωλολάτρες
τον πλησιάζουν και του λένε τα λόγια που ψέλλισε ο Νέστορας, πριν την πάλη.
Είχε επικαλεστεί τον Θεό του Δημητρίου, τον αληθινό Θεό!
Ο Δημήτριος λοιπόν φταίει! Ο Νέστορας είναι κι αυτός χριστιανός, μαθητής του
Δημητρίου. Δίχως αναβολή, βγάζει σκληρή διαταγή. Ρωμαίοι στρατιώτες ορμάνε με
λύσσα και κόβουν το κεφάλι του νεαρού αθλητή, του Νέστορα!
Έρχεται κι η σειρά του μεγάλου δασκάλου και κατηχητή. Ο Δημήτριος στη φυλακή
δέχεται την έκτακτη επίσκεψη των ρωμαίων δημίων. Με αιχμηρές λόγχες τον κεντάνε
σ' όλο το σώμα. Το αίμα τρέχει ποτάμι. Σε λίγο ο μαρτυρικός θάνατος σφραγίζει
τη ζωή του αγίου Δημητρίου, μια ζωή γεμάτη ιεραποστολική φλόγα. Νέστορας και
Δημήτριος, μαθητής και κατηχητής, μαζί στον ουρανό.
Η Εκκλησία τιμά τη μνήμη των δύο μαρτύρων: του αγίου Δημητρίου στις 26
Οκτωβρίου και του αγίου Νέστορα στις 27 Οκτωβρίου.
