"Σταυρός, ο φύλαξ πάσης της οικουμένης. Σταυρός, η ωραιότης της Εκκλησίας. Σταυρός, Βασιλέων το κραταίωμα.Σταυρός, πιστών το στήριγμα. Σταυρός, αγγέλων η δόξα και των δαιμόνων το τραύμα."
Ψάλλει η εκκλησία μας σήμερα 14 Σεπτεμβρίου τιμώντας την Παγκόσμια ύψωση του τιμίου Σταυρού .
Η ύψωση του τιμίου Σταυρού είναι μία εκ των Δεσποτικών εορτών του έτους και η τιμή της είναι ισάξια με αυτήν της Μεγάλης Παρασκευής γι΄αυτό και ή ευαγγελική περικοπή της ημέρας αναφέρεται στο πάθος και την Σταύρωση του Κυρίου. Για όλους αυτούς τούς λόγους αλλά και για τιμή πρός το σύμβολο του Σταυρού ,το σύμβολο αυτό της Θυσίας και της αγάπης, οι Άγιοι Πατέρες καθιέρωσαν αυστηρή νηστεία ακόμη και αν πέσει η ημέρα αυτή Σάββατο ή Κυριακή , με μόνη διαφορά την κατάλυση οίνου και ελαίου .
ΣΥΝΑΞΑΡΙΟ ΤΗΣ ΕΟΡΤΗΣ
Όταν ο Μέγας Κωνσταντίνος εξτράτευσε εναντίον του τυράννου της Ρώμης Μαξεντίου, την παραμονή της μάχης είδε να διαγράφεται στον ουρανό φωτεινό και μεγάλο το σχήμα του Σταυρού μαζί με την επιγραφη : Εν τούτο νίκα ! Υστερα απο αυτήν την Θαυμαστή επιφάνεια σημέιωσε σε ολα τα όπλα και τα λάβαρά του το σημειο του Σταυρού και κατατρόπωσε τον Μαξέντιο. Από τότε ο Μέγας Κωνσταντίνος είχε μεγάλο πόθο να βρεί και να προσκυνήσει το τίμιο Ξύλο. Ώσπου το 325 στην Ά οικουμενική σύνοδο πληροφορείται απο τον επισκοπο Αιλίας (πρόκειται για την ρωμαϊκή πόλη που έχτισε ο Αδριανός επάνω από τα Ιεροσόλυμα ως αντίποινα στις επαναστάσεις των ιουδαίων) για τη ύπαρξη των ιερών προσκυνημάτων καθώς και αυτού του τιμίου Ξύλου!
Το επόμενο έτος ο Μέγας Κωνσταντίνος στέλνει την μητέρα του Αγία Ελένη στην περιοχή των Ιεροσολύμων ώστε να αναδείξει τα προσκυνήματα τα μέρη δηλαδή ,όπου γεννήθηκε, δίδαξε θαυματούργησε και τέλος σταυρώθηκε πέθανε και αναστήθηκε για εμάς ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός καθώς και να βρει τον τίμιο Σταυρό . Μετά από υπόδειξη ενός εβραίου ονόματι Κυριακού βρέθηκε ο μαρτυρικός τόπος του Γολγοθά. Επάνω του υπήρχε ειδωλολατρικός ναός της θεάς Αφροδίτης, τον οποίο γκρέμισαν και άρχισαν τις ανασκαφές. Σε κάποιο σημείο, υπήρχε πολύ πυκνά φυτρωμένο ένα ευώδες θαμνοειδές φυτό κάτω απο τις ρίζες αυτού του φυτού έσκαψαν και ανέσυραν τρεις σταυρούς μαζί με τους τιμίους ήλους . Η συγκίνηση υπήρξε μεγάλη, αλλά ποιος από τους τρεις ήταν του Κυρίου; Τότε ο επίσκοπος Ιεροσολύμων Μακάριος με αρκετούς Ιερείς, αφού έκανε δέηση, άγγιξε στους σταυρούς το σώμα μιας ευσεβέστατης κυρίας που είχε πεθάνει. Όταν ήλθε η σειρά και άγγιξε τον τρίτο σταυρό, που ήταν πραγματικά του Κυρίου, η γυναίκα αμέσως αναστήθηκε. Το δε φυτό στίς ρίζες του οποίου βρέθηκαν οι Σταυροί ονομάσθηκε Βασιλικός προς τιμή του μεγάλου βασιλέως Χριστού !
Η είδηση διαδόθηκε σαν αστραπή σε όλα τα μέρη της Ιερουσαλήμ. Πλήθη πιστών άρχισαν να συρρέουν για να αγγίξουν το τίμιο ξύλο. Επειδή, όμως, συνέβησαν πολλά δυστυχήματα από το συνωστισμό, ύψωσαν τον Τίμιο Σταυρό μέσα στο ναό σε μέρος υψηλό, για να μπορέσουν να τον δουν και να τον προσκυνήσουν όλοι. Στην θέα του Σταυρού το πλήθος με μια φωνή κραύγασε "Κύριε Ελέησον"
Αυτή, λοιπόν, την ύψωση καθιέρωσαν οι άγιοι Πατέρες, να γιορτάζουμε στις 14 Σεπτεμβρίου, για να μπορέσουμε κι εμείς να υψώσουμε μέσα στις ψυχές μας το Σταυρό του Κυρίου μας, που αποτελείτο κατ' εξοχήν "όπλον κατά του διαβόλου".
Ορισμένοι Συναξαριστές, αυτή την ημέρα, αναφέρουν και την ύψωση του Τιμίου Σταυρού στην Κωνσταντινούπολη το 628 μ.Χ. από τον βασιλιά Ηράκλειο, πού είχε νικήσει και ξαναπήρε τον Τίμιο Σταυρό από τους Αβάρους, οι οποίοι τον είχαν αρπάξει από τους Αγίους Τόπους.
Ο τύπος και το σύμβολο του Σταυρού αποτελεί για τους χριστιανούς όπλο ειρήνης στύλος και θεμέλιο της Εκκλησίας
Ο Σταυρός στην ζωή μας
Ο τύπος του Σταυρού σφραγίζει όλη την ζωή των ανθρώπων αρκεί να σκεφτούμε ότι έχουμε πλαστεί, αμαρτήσει και σωθεί σταυρικά, φτάνει για να καταλάβουμε την σφραγίδα που αφήνει ο Σταυρός στην ανθρώπινη φύση. Κατα τον Άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο λοιπον ο ανθρωπός πλάστηκε σταυρικά ώστε να έχει κοινωνία με τον Θεό και με τους συνανθρώπους του .Κατα τον Άγιο ετσι σχηματιζεται ένας νοητός Σταυρός. Η κάθετη γραμμή ειναι η σχεση μας με τον Θεό ενώ η οριζόντια με τον συνάνθρωπο .Ωστόσο αμαρτήσαμε και σταυρικά εφόσον ο Αδάμ και η Εύα παρήκουσαν την εντολη του Θεού και ο Κάιν σκότωσε τον Άβελ. Παρ΄όλ΄αυτά σωθήκαμε και σταυρικά μεσω του ζωοποιού ξύλου του οποίου την ύψωση γιορτάζουμε σήμερα. Ο Σταυρός του Χριστού ας γίνει για όλους μας πρότυπο θυσίας στήριγμα πίστεως και ορθοδοξίας !
Σταυρέ του Χριστού σώσον ημάς τη Δυνάμει σου !