ΣΑΡΑΝΤΑ ΜΑΡΤΥΡΕΣ

Σήμερα ο μήνας έχει 9 και γιορτάζουν οι άγιοι...

ΣΑΡΑΝΤΑ ΜΑΡΤΥΡΕΣ

ΤΡΕΙΣ ΔΡΑΜΑΤΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ

 Οι μάρτυρες του Χριστού καταμετρημένοι όλοι και γνωστοί μόνο από τον ίδιο τον Χριστό είναι. Επώνυμοι ή ανώνυμοι όμως, νεφέλη ολόφωτη, περιβάλλουν την Εκκλησία, μεσιτεύουν γι᾿ αυτή, την προστατεύουν και την εμπνέουν.
Οι Σαράντα Μάρτυρες που γιορτάζουμε στις 9 Μαρτίου είναι  καταμετρημένοι και γνωστοί, με τ᾿ όνομά τους ο καθένας κι ας απαντούσαν όλοι «Χριστιανός» στο ερώτημα του  Ηγεμόνα «ποιό είναι τ᾿ όνομά σου». Είχαν και διαφορετική πατρίδα ο καθένας. Ηταν «απάτριδες ή οικουμενικοί πολίτες»; ρωτάει ο Μ. Βασίλειος και απαντάει· «Πόλη των μαρτύρων είναι η πόλη του Θεού, αυτός είναι ο τεχνίτης και ο δημιουργός της».
Σαράντα στρατιώτες. Γενναίοι και  ξακουστοί και έντιμοι. Στην πιο μεγάλη ακμή της νιότης τους και της ορμής τους, όταν καμμιά υπόσχεση και καμμιά απειλή δεν αλλάζει την πίστη τους στην αλήθεια του Χριστού, οδηγούνται όλοι μαζί σ᾿ ένα μαρτύριο αργό, ἐξουθενωτικό για να λυγίσουν. Η αντοχή και η τελική τους νίκη εντυπωσιάζουν και ενισχύουν, στηρίζουν την Εκκλησία του Χριστού. Γεμίζει η δόξα τους τον κόσμο.
Συναξάρια και εγκώμια για τούς Σαράντα Μάρτυρες γράφονται πολύ κοντά στο χρόνο που μαρτύρησαν (320 μ.Χ.). Από αυτά μαθαίνουμε με τι ηρωϊκή σπουδή εκείνοι οι νέοι απόθεσαν μόνοι τα ενδύματα τους και ρίχτηκαν στην παγωμένη λίμνη της Σεβάστειας, κοντά στη Μαύρη θάλασσα. Μας μεταφέρουν ζωντανό τον απόηχο των υπέροχων λόγων τους και της προσευχής τους «δριμύς ο χειμών, αλλά γλυκύς ο παράδεισος... Τεσσαράκοντα εισήλθομεν εις τό στάδιον τεσσαράκοντα στεφανωθείημεν, Δέσποτα». Οι μεγάλοι βιογράφοι τους, ο Μ. Βασίλειος, ο Γρηγόριος Νύσσης, ο όσιος Εφραίμ ο Σύρος  μας περιγράφουν και τρεις δραματικές αποφάσεις που πάρθηκαν εκείνη τη νύχτα. 

ΑΠΟΦΑΣΗ ΠΡΩΤΗ
Οι ώρες περνάνε, τα μέλη παγώνουν, το μαρτύριο βαραίνει ασήκωτο. Η καρδιά πονάει αφόρητα, τα μηνίγγια κτυπούν και τα μάτια ορθάνοικτα κόλλησαν στο φωτισμένο βαλανείο, στο λουτρό της κοντινής όχθης, έτοιμο να υποδεχτεί όποιον αλλάξει. Στ᾿ αυτιά του βουΐζουν τα παρακάλια, τα δελεάσματα, έχει ακόμη τη δυνατότητα να «ζήσει», να καταφύγει σ᾿ αυτούς που λίγο πριν τον βασάνιζαν. Τα μάτια του θόλωσαν, ο Χριστός έγινε μακρυνός και ξένος, ξέχασε και τους αδελφούς του, πού υπομένουν και αγωνίζονται δίπλα του. Εκείνη την ώρα μια απόφαση βιαστική και αβάσιμη πάρθηκε, μια επιλογή δραματική και άκριτη. Αυτός, ένας μόνος απ᾿ όλους λύγισε, κρίθηκε και κατακρίθηκε. Εγκατέλειψε τη λίμνη της αθλήσεώς του χωρίς να μπορεί να δει ψηλότερα και λίγο πιο μπροστά από το τώρα. Λίγα λεπτά αργότερα πλησίασε στη θέρμη του λουτρού. Η απότομη αλλαγή σύντριψε  την ίδια αυτή στιγμή το σώμα του λιποτάκτη.
 ΑΠΟΦΑΣΗ ΔΕΥΤΕΡΗ
Φύλακας του λουτρού, δήμιος, φρουρός μαρτύρων είναι αυτή τη νύχτα ο Αγλάϊος. Δέν ξέρει τον Χριστό, δεν τον πιστεύει αλλά αυτή την άγρια νύχτα «βλέπει». Βλέπει ένα φως αλλοτινό, παράδοξο να λούζει ξαφνικά την παγωμένη λίμνη και απεσταλμένοι του ουράνιου Βασιλιά να έρχονται προς τους Μάρτυρες και στεφάνια ολόφωτα, σαράντα, ξεχωριστά για τον καθένα να κατέρχονται. Ο Αγλάϊος βλέπει. Βλέπει τον λιποτάκτη που βαδίζει προς την όχθη, βλέπει και το στεφάνι του, που μένει χωρίς να

βρίσκεται η τιμημένη κεφαλή του Μάρτυρος και συγκλονίζεται. Κρίνει και κρίνεται, παίρνει μιά απόφαση δραματική, μεγαλειώδη. Αποθέτει τα ενδύματά του και γυμνός αφήνει την πρόσκαιρη ασφάλεια, τη μίζερη θαλπωρή του βαλανείου. «Είμαι Χριστιανός κι εγώ, προτιμώ το θάνατο, λαχταρώ το στεφάνι το ολόφωτο, δέξου κι εμένα, Χριστέ, και συναρίθμησέ με με το χορό των Αγίων Σου».
 ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΡΙΤΗ
Ξημέρωσε και έφτασε ο Ηγεμόνας στη Λίμνη να ολοκληρώσει το φριχτό του έργο. Οι Μάρτυρες σχεδόν εκπνέουν και διατάσσει να συντριβουν τα γόνατα τους, να ρίξουνε τα σώματα στις άμαξες, να πάνε αμέσως να τα κάψουν, και να πετάξουν στο ποτάμι τα μαρτυρικά τους λείψανα, να μη βρεθούν. Αφήνουν μόνο πίσω έναν, τον πιο νέο, σχεδόν παιδί, τον πιο ωραίο στη μορφή και τον πιο δυνατό στο σώμα, που μπόρεσε ν᾿ αντέξει. Τον αφήνουν στη Μάνα που παράστεκε όλη τη νύχτα στο μαρτύριό του. Στη Μάνα που ίσως μπορεί να το ζεστάνει το παιδί, ίσως μπορεί να το γλυτώσει. Οι άμαξες με το ατίμητο φορτίο απομακρύνονται  και μένει η Μάνα με το γιο της, τον Μελίτωνα. Για μια δραματική στιγμή η Μάνα κρίνεται, κρίνει κι αποφασίζει. Γονατίζει δίπλα στο μαρτυρικό σώμα του παιδιου της, με λόγια τρυφερά μοναδικά, με μεγαλείο ψυχής παίρνει το παλληκάρι της στους ώμους, και, πώς μπορεί η γυναίκα αυτή να τρέχει, να φτάσει τις άμαξες να πάει και ο γιός της, ο Μελίτων, μαζί με τους συστρατιώτες του, να μη χωρίσει απ᾿ αυτούς που η προσευχή τους και η χάρη του Χριστου τους κράτησε σαράντα. «Πήγαινε παιδί μου, στον καλό δρόμο μαζί με τους συνομηλίκους και τους ομοσκήνους σου, μην απουσιάσεις από τον χορό και μη βρεθείς δεύτερος από τους άλλους στο Δεσπότη».
Αγιοι Σαράντα Μάρτυρες του Χριστού, «Ω, χορός άγιος! Ω, σύνταγμα ιερόν! Ω, κοινοί φύλακες του γένους των ανθρώπων!»
Την ίδια νύχτα της αθλήσεως των Αγίων Σαράντα Μαρτύρων, πριν 1700 σχεδόν χρόνια, τρεις δραματικές αποφάσεις πάρθηκαν με βάρος αιώνιο.